De situatie die ik beschrijf zijn mijn eerste herinneringen aan het seksueel misbruik door mijn opa. Vanaf dat moment is mijn veilige, vertrouwde leven veranderd. Ik werd steeds stiller, voelde me angstig, schakelde mijn gevoel uit en maakte me onzichtbaar. Niemand zag dat er iets met me was.

Ik ben geboren in een klein Brabants dorpje en de oudste in ons gezin met drie kinderen. Vrij snel na mij is mijn zus Moni geboren en vervolgens mijn broer Michel. In 1989 ben ik afgestudeerd aan de Hogeschool studierichting maatschappelijk werk. Inmiddels woon ik 20 jaar in België en ben ik heel gelukkig met de liefde van mijn leven, mijn man Bart.

Bevriezen en schaamte

Mijn opa stopte niet. Het misbruik ging door en werd erger. Het wegstoppen van mijn gevoel was voor mij een manier om te overleven. Want wat ik voelde of wat ik wilde deed er niet toe.

Er is onderzoek gedaan naar de verschillende primaire overlevingsreacties bij situaties die bedreigend zijn. Zoals vluchten, vechten, vrede bewaren of verlammen. Veel mensen denken dat ze zullen vechten of vluchten als hen iets zou overkomen. In werkelijkheid is het een minderheid die dat doet. De overlevingsreacties zijn onbewust en automatisch. Mijn overlevingsreactie was bevriezen en de vrede bewaren, in de hoop dat hij me dan niets zou doen. Dit van binnen bevriezen heeft een enorme invloed gehad op mijn verdere leven. Ik kon (en kan soms nog) niet bij mijn gevoel komen. In spannende situaties, waarbij ik voor mezelf moet opkomen, bevries ik. Het lijkt alsof ik in een soort vacuüm terecht kom waarin ik op de automatische piloot handel, maar niet in verbinding sta met wat ik wil of nodig heb. 

Als overlevingsmechanisme is bevriezen nu niet meer nodig, maar toch duikt het soms de kop op in bepaalde situaties. Met mijn psychotherapeute ben ik nu heel hard aan het werk om dit aan te pakken.

In mijn tienerjaren voelde ik me schuldig dat ik het misbruik niet kon stoppen. Ik durfde niet te weigeren of tegen mijn opa in te gaan en voelde me medeschuldig en schaamtevol. Ik voelde me niets waard en kon enkel nog negatief over mezelf denken. 

Ook heeft meegespeeld dat ik gewoonweg niet de woorden kon vinden om tegen mijn moeder te vertellen wat er gebeurde. Als klein meisje heb ik heel lang niet begrepen wat er gebeurde en waarom. En hoe kon ik mijn moeder vertellen wat haar eigen vader met mij deed? Dingen die ik lang niet begrepen had, die geheim waren, die ik niet wilde en vreselijk vond? 

Als jong kind voelde ik dat er iets aan de hand was met mijn moeder. Ik voelde haar spanningen, maar wist toen nog niet waar zij mee worstelde. 

Jaren later vertelde mijn moeder dat ook zij is misbruikt en zwaar mishandeld door haar vader, mijn opa. Haar verleden is zo traumatisch geweest, dat het een enorme invloed heeft gehad op haar, maar ook op ons gezin. Haar verleden heeft ook ons gevormd.

Monsters in mijn hoofd

Als tiener begonnen de problemen pas echt. Ik werd somber, voelde me niets waard en onzeker. Ik was vaak alleen. Mijn lichaam voelde niet van mij. Ik kon mezelf niet zien of aanraken. Sociaal contact vond ik erg ingewikkeld. Ik was een kei geworden in het wegstoppen van mijn gevoel, maar mijn hoofd maakte overuren. De gedachten en angsten kronkelden als een eindeloze worm door mijn hoofd, maar ik kon het geen woorden geven.

Op de middelbare school werd ik gepest. Het stille meisje was een gemakkelijk doelwit. Ik raakte depressief en zocht hulp bij een psychologe, echter zonder veel resultaat. In de jaren 80 was er nog weinig bekend over hulpverlening aan jongeren die misbruikt waren. 

Omdat ik zo goed was in het verstoppen van mijn gevoel, lukte het de psychologen niet om dit te doorbreken. Ze wisten niet wat ze met me aan moesten.

De depressies kwamen en gingen de jaren daarna. Ik kon niet voor mezelf opkomen, wist zelfs niet wat mijn behoeftes waren. Tot een punt dat ik niet meer wilde leven. Vaak heb ik aan zelfdoding gedacht en balanceerde ik op het randje van opgeven en volhouden. Ik had monsters in mijn hoofd zoals ik ze noem, maar durfde ze niet aan anderen te laten zien.

Ook rond depressie heerst nog een taboe. Wat zou het fijn geweest zijn als anderen de belangrijke vragen hadden durven te stellen. Als ze geen genoegen hadden genomen met mijn antwoord dat het goed gaat.

Mensen zijn vaak angstig om door te vragen en laten het liggen als de ander zegt ‘dat het wel gaat’.

Het onzichtbare wordt zichtbaar 

In 2014 heb ik hulp gezocht en ben ik op advies van mijn psychologe begonnen met het schrijven van mijn verhaal.

Tijdens het schrijven werd pijnlijk duidelijk dat heel ons gezin heeft geleden onder de trauma’s. Niet alleen mijn moeder en ik, maar ook mijn vader, mijn zus Moni, broer Michel en Jon, de zoon van mijn zus. Mijn zus Moni was al jarenlang depressief en had meerdere malen aangegeven dat ze het leven niet meer aankon. Over deze zware periode vertel ik ook in mijn boek.

Uiteindelijk heb ik het dan toch aangedurfd en de stap genomen om mijn boek uit te geven. In juli 2019 is mijn autobiografie ‘Onzichtbaar’ verschenen. Ik vertel welke invloed het seksueel misbruik heeft gehad op mijn leven, over ongewenst kinderloos zijn en moeten leven met de diagnose fibromyalgie. Maar ook hoe ik gevochten heb voor mijn geluk. En dat ik ondanks - of misschien wel dankzij - hetgeen ik heb meegemaakt, niet verbitterd of haatdragend ben, maar steeds het goede wil blijven zien.

Met mijn verhaal hoop ik anderen aan te moedigen niet met geheimen rond te blijven lopen en hulp te zoeken.

Daarnaast geef ik ook tips en leg ik uit dat het belangrijk is kinderen tijdig voor te lichten, zodat ze misbruik herkennen. Ouders en scholen zouden het meer over misbruik moeten hebben. Niet om kinderen bang te maken, maar om uit te leggen dat ze het altijd mogen zeggen als er iemand aan hun lijf zit, zelfs als dit een bekende is! Dat het nooit hun schuld is, wat die ander ook zegt. Vertel kinderen dat ze iemand in vertrouwen mogen nemen en zelf iets te zeggen hebben over hun eigen lichaam. Vertel ze dat ze hulp mogen vragen.

Ik vind het belangrijk het onderwerp seksueel misbruik onderdeel te maken van voorlichting over seksualiteit, ook op scholen. En dat het aan bod komt binnen opleidingen voor hulpverleners, artsen, verplegers. 

Na het verschijnen van mijn boek heb ik veel persoonlijke, warme reacties gekregen. Door het openbaar maken van mijn verhaal voel ik me bevrijd. Bevrijd van de steeds aanwezige schaamte. Bevrijd van het jarenlange stilzwijgen. Als het thema nu toevallig ter sprake komt, durf ik te zeggen dat het mij ook is overkomen.

Het is zo enorm belangrijk dat verhalen verteld en gedeeld worden. Niet alleen over kindermisbruik, maar ook over de gevolgen als depressies en zelfdoding. Hierdoor kan een ander hopelijk de moed vinden om ook te gaan praten. Kan er meer begrip ontstaan. Gaan ouders hopelijk met hun kinderen praten over deze vaak moeilijke onderwerpen. Kijken mensen niet meer weg bij dit onderwerp en gaan plegers misschien sneller hulp zoeken. We moeten de schaamte voorbij!

Door niet op te geven en te blijven vechten voor mijn geluk laat ik zien dat er hoop is. Ik heb de juiste professionele hulp gevonden en ben de strijd tegen de monsters in mijn hoofd aangegaan. Het niet meer zwijgen heeft me ook erg geholpen. Nog steeds heb ik periodes dat ik het moeilijk heb, maar met de steun van mijn man Bart, mijn lieve ouders, broer, neef en vrienden lukt het me om weer verder te kunnen. Jarenlang heb ik het niet gevoeld, maar Ik kan van harte zeggen dat ik gelukkig ben.